Mijn muzische groei

Mijn muzische groei doorheen de opleiding:

Reeds bereikte doelen:

Openstaan voor het muzische en al onze zintuigen gebruiken om muzische ervaringen nog intenser te beleven.
=> Wanneer ik oorspronkelijk startte aan deze opleiding had ik uiteraard niet echt een idee muzische vorming precies in hield. Het was een begrip dat ik me maar vaag herinnerde van vroeger. Doorheen de opleiding heb ik allerlei muzische ideeën opgedaan en heb ik me door alles laten prikkelen wat op me afkwam door m'n zintuigen. Ik kan je zeggen, dit was een pak!
Wanneer ik bekijk waar ik nu sta, kan ik zeggen dat ik hier een hele groei heb meegemaakt en dat ik zeker en vast rijk genoeg ben om volwaardige muzische activiteiten neer te zetten en te geven aan de leerlingen. Uiteraard is dit niet van de ene op de andere dag gekomen. Wel door alle ervaringen, zowel ups als downs.
Door de jaren heen heb ik voldoende ideeën en feedback op die ideeën gekregen om zo muzische ervaringen zo intens mogelijk te maken voor mezelf als voor de leerlingen.
Hieronder zal ik enkele ervaringen opschrijven doorheen de opleiding die me zijn bijgebleven:

• In het begin van de opleiding hadden we een demoles. Hierin werd een deeltje muzo gebruikt. Wanneer ik deze demoles zag, zag ik er best wel potentieel in om dit aan de kinderen te geven, al was ik er niet 100 % van overtuigd. Vandaar dat ik de les van een andere invalshoek probeerde te bekijken om de les nog uitdagender te maken. Ook mijn medestudent/collega had dezelfde mening. We moesten deze les samen maken. Daarom hebben we aan deze les heel wat veranderd om die volledig onze zin te maken!
  We waren blij dat we dit zo gedaan hebben, want na onze les gegeven te hebben waren we zéér tevreden over het resultaat. We vonden het zeer fijn de leerlingen zo actief bezig te zien aan één van onze aller eerste lessen. Het gaf een grote voldoening toen we zagen dat we juist bezig waren.
• Ik denk dat het was in het 2e jaar wanneer we een wandeltocht door het bos hebben gedaan. Dit was met Bart Pieters. Dit was een zeer fijne en leerrijke tocht. Hij leerde ons om alles vanuit een ander perspectief te zien dan louter het oppervlakkige. We werden verplicht actief onze zintuigen te gebruiken en verder te zien dan we normaal zouden doen. Uiteraard was deze tocht voor WERO, maar ook voor MUZO loopt die parallel.
• Ik probeer MUZO ook altijd hedendaags te maken. Dit doe ik door zaken te integreren die een 'hot topic' zijn. Vorig jaar was de Harlem Shake zoiets dat enorm 'in' was. Dit heb ik tijdens de muzo lessen ook met de leerlingen uitgevoerd. Het was een zeer fijne ervaring aangezien dit één van mijn allerlaatste lessen was in het 3e leerjaar. Ik heb me daar heel goed gehad en het resultaat hiervan was zeer knap, ziet u hieronder maar (wel mindere kwaliteit dan normaal)

Vakspecifieke werkvormen op een geïntegreerde wijze toepassen.
=> Uiteraard is het verhaal ongeveer hetzelfde als hierboven. Toen ik begon aan de opleiding had ik niet echt een idee hoe ik deze werkvormen van MUZO kon toepassen. Ik had zelfs geen besef welke werkvormen er waren. Naarmate je dan meer ervaring opdoet tijdens de lessen, maar vooral tijdens je stage... dan begin je beetje bij beetje te beseffen hoe je dit kan aanpakken.
Ten eerste heeft MUZO een heel uitgebreid repertoire aan vakken om aan te bieden... je hebt dans, drama, vertellen, knutselen,... Hier kan je zeer veel met doen en kan je bij vele vakken integreren. Uiteraard heb je dan nog ongelofelijk veel werkvormen waarmee je deze vakken kan toepassen. Ook deze hebben we vrij uitgebreid besproken tijdens de didactiek. Ik vind van mezelf dat ik toch zoveel mogelijk vakken én ook werkvormen probeer toe te passen om de eentonigheid te doorbreken. Zodat de leerlingen het gevoel hebben toch nieuwe dingen te doen en niet verveel raken. Het is belangrijk de interesse telkens op te wekken, zelfs al gaat het eventjes over een minder interessant thema qua theorie.
Hieronder zal ik enkele voorbeelden geven over bepaalde werkvormen die ik al toegepast heb in de MUZO-vakken:

• Hoekenwerk bij Harlem Shake. De leerlingen werden in groepjes opgedeeld en moesten zo brainstormen over bepaalde bewegingen die ze konden integreren in het filmpje. Achteraf konden de leerlingen aan elkaar voorstellen wat ze gevonden hadden en stemmen wat al dan niet kon worden gebruikt. Dit was zeer fijn om de inspiratie van de leerlingen te zien en zo tot een volledig geheel te komen.
• Brainstormen rond een bepaald MUZO-onderwerp of een aanzet in een les. Dit is iets wat ik vaak gebruik. Meestal maak ik er dan een verhaaltje rond als aanzet van een onderwerp zodat de leerlingen daarna kunnen gaan brainstormen. Zo weet ik als leerkracht wat er precies in hen opkomt. 
• Vaak koppel ik de MUZO vakken ook aan elkaar. Wanneer ik bijvoorbeeld een thema heb gekregen probeer ik knutselen, drama, muziek,.. te integreren in verschillende lessen, zodat ze een afwisselend aanbod hebben. Dit heb ik bijvoorbeeld rond het thema herfst gedaan in het eerste leerjaar. Hier heb ik verschillende knutselopdrachten gedaan, maar ook herfstmuziek laten maken met de muziekkoffer. Ook heb ik een verhaaltje verteld waarrond ze dan muzisch moesten werken. Dit vonden de leerlingen zeer fijn. Ze leken zeker niet verveeld bij het maken van de opdrachten omdat het een gevarieerd aanbod was.
• Ik laat ook graag ruimte vrij voor opdrachten. Wanneer leerlingen met extra voorstellen afkomen probeer ik te overwegen of deze kunnen of niet. Vaak geef ik toe wanneer het een goed idee is dat iets kan bijdragen. Het is fijn wanneer leerlingen zelf extra zaken voorstellen. Zo maak je de uitdaging vaak groter voor jezelf als voor de leerlingen. Dit was bijvoorbeeld zo bij het maken van lichaamsexpressie en beweging. Zo moesten geluiden maken met hun lichaam en dit omzetten in een kleine opvoering. Dit was in groepjes. Uiteraard kwamen er vele voorstellen of ze bepaalde dingen al dan niet mogen, dit was fijn om te horen omdat je dan zag dat ze er zo begaan met waren.

Werken aan een muzisch aanbod vanuit een zorgvuldig gekozen onderwerp, geïntegreerd en strevend naar diepgang
=> Wanneer ik mijn onderwerp weet waarover ik een MUZO-les moet geven, begin ik deze niet onmiddellijk uit te werken. Eerst probeer ik zoveel mogelijk ideetjes zelf te vinden aan de hand van een brainstorm. Wat wil ik met de leerlingen doen? Wat is uitdagend? Wat lijkt me interessant? Wat zouden ze nog niet gedaan hebben?
Nadat ik mijn brainstorm heb gemaakt ga ik over naar het internet. Daar probeer ik eventjes mijn ideeën verder uit te breiden en zo eventueel tot nieuwe inzichten te komen. Wanneer zelfs dit nog niet voldoende zou zijn ga ik ten rade bij leerkrachten die reeds in het onderwijs staan. Zij hebben vaak ook hele leuke en goede tips wat ik kan doen en hoe ik het zou kunnen doen.
Ik kan dus besluiten dat ik niet blindelings aan een onderwerp begin zonder enige achtergrondinformatie. Ik probeer zoals het doel zegt naar diepgang en verandering te streven!
Uiteraard duurt dit soms wel wat langer, maar het resultaat mag er daarna altijd zijn! Dit is iets wat ik moeten leren heb door de jaren heen. In het begin van de opleiding werd het MUZO-onderwerp me vaak meegegeven door de mentor samen met de activiteit dat ik moest doen. Er was dus weinig plaats voor vrijheid of eigen inbreng. Ik werkte dit dan voornamelijk uit zoals de mentor het wou en zag.
In het 2e semester van het 2e jaar kreeg ik voor het eerst ENKEL een onderwerp, zonder een concrete activiteit dat ik moest uitwerken. Uiteraard was dit wel eventjes wennen aangezien ik carte blanche had.
Achteraf gezien vind ik het veel leuker om mijn eigen zin te doen in de MUZO opdrachten, omdat je dan echt volledig achter je eigen idee kan staan, omdat je het zelf hebt uitgewerkt.

Ik kan dus besluiten dat ik in dit doel zeker en vast een grote groei heb doorgemaakt. Uiteraard zal ik niet zeggen dat ik dit volledig heb bereikt. Aan elk doel dat ik hier heb opgegeven is nog veel plaats om te groeien en mezelf te verbeteren en te innoveren. Maar ik merk van mezelf en uit commentaar van mentoren dat ik best wel goed bezig ben! Hieronder zal ik enkele voorbeelden opsommen:

• Vorig jaar in het 2e semester was het onderwerp voor mijn stageperiode: het menselijk lichaam. Dit vond ik oorspronkelijk vrij moeilijk om iets muzisch rond te doen. Zeker omdat tot dan toe mijn opdrachten altijd al concreet voor mij werden bepaald wat ik moest doen en geven. Daarom maakte ik een brainstorm en kwam tot de conclusie dat er eigenlijk zeer veel rond te doen was!
  Zo kwam ik op het idee: Bodypercussie! Ik had er ook eventjes al iets van gezien op de stageschool en dit leek met leuk om te doen met het 5e leerjaar. Ik liet hen een filmpje zien als inleiding van de groep STOMP. Deze groep is gespecialiseerd in bodypercussie! Deze les bouwde ik geleidelijk op. Eerst oefende ik met de klas de bodypercussie gezamenlijk in, om ze na een tijdje wat 'vrij' te geven zodat ze zelf een kleine voorstelling in elkaar konden steken. Hiervoor hebben ze uiteraard wel wat tijd gekregen. Ook was de gehele opdracht vrij gestuurd door mezelf, zodat ze wisten wat ze moesten doen!
  Ik was zeer tevreden van de resultaten en stond versteld van de inleving en fantasie van de leerlingen!
  Dit was zeer fijn om naar te kijken! Hieronder zie je de groep STOMP bezig.

• Wanneer ik dan in het eerste kwam was ik het al wat gewoon zelf de MUZO activiteiten uit te bouwen. Ditmaal was het thema herfst. Dit was uiteraard een zeer uitgebreid thema om met te werken. Hier heb ik om te beginnen zeer veel informatie over opgezocht vooraleer ik aan het werk ben gegaan. Ik heb in knutselboekjes gekeken, op het internet, bij medestudenten tips gaan vragen, zelf een brainstorm gemaakt, bij leerkrachten op raad geweest,...
  Uiteraard was dit een stuk moeilijk omdat de opdrachten veel eenvoudiger moesten zijn!
  Hier heb ik meerdere opdrachten voor de leerlingen moeten voorzien, aangezien ik ze een variatie aan activiteiten wou laten deelnemen! Ik heb ze laten werken met verf in combinatie met bomen (link met de herfstkleuren), ook was er een les drama waar het weer van de herfst werd nagedaan met de muziekkoffer. De leerlingen moesten op deze manier het 'weer maken' en tegelijkertijd inspelen op de weersomstandigheden. Dit was zeer fijn om te zien!
  De leerlingen hebben ook met klei gewerkt en spinnen gemaakt (de structuur van een spin hadden ze uitgebreid gezien in de werolessen. Dit was er dus een toepassing op)

Doelen om aan te werken:

Op een actieve manier participeren aan het culturele leven.
=> Onder het 'culturele leven' versta ik naar voorstellingen gaan uit het culturele aanbod. Dit doel gaat volgens mij samen met de taak die we gekregen hebben om naar minimum 3 voorstellingen te gaan.
Ik weet van mezelf dat ik aan dit doel niet zoveel werk. Ik ga vrij weinig naar voorstellingen en maak dus niet echt deel uit van het culturele leven. Enkel wanneer het 'verplicht' wordt zal ik dit doen.
Het enige wat me écht interesseert is muziek. Ik ga zeer graag naar muziekgroepen gaan kijken, klein of groot, bekend of onbekend. Dit is iets in 'het culturele leven' dat me wel interesseert.

Andere facetten het culturele aanbod laat ik vaak links liggen omdat ik er niet genoeg van ken en het me niet genoeg in interesseert. Dit wilt echter niet zeggen dat ik daar niet van kan genieten eens ik er ben.
Wanneer ik bijvoorbeeld naar een toneel of een dansgezelschap zou gaan, zou het héél goed kunnen zijn dat ik dat een prachtig stuk vind en dat ik zoiets niet vergeet!
Toch ben ik niet geneigd daar zelf initiatief voor te nemen om daar naartoe te gaan, wat ik soms wel jammer vind.

Hoe ik daar dus aan kan werken?.. Dit is eigenlijk vrij eenvoudig. Ik moet me gewoon meer proberen openstellen voor het culturele leven, meer proberen exploreren en meer initiatief nemen in deze soort voorstellingen. Uiteraard lijkt me dit wel leuker om met meerdere mensen te doen en niet alleen.
De taak die we daarrond gekregen hebben is hier eigenlijk onbewust een hele goede voorbereiding op. Hier word ik verplicht om de culturele wereld in te stappen en nieuwe zaken te ontdekken!
Vandaar lijkt het me zeer interessant zeer goed te kijken naar wat het aanbod allemaal is!

Het vermogen ontwikkelen om kritisch te reflecteren over het eigen muzisch handelen en dat van anderen, en dat evalueren in een genuanceerde taal.
=> Ik heb dit doel bewust gekozen om hier nog wat aan te werken omdat ik weet dat ik vaak niet genoeg reflecteer in het algemeen. De manier van reflecteren is nogal oppervlakkig. Deze gebeurt eerder onbewust en kort. Na een les reflecteer ik niet schriftelijk, of toch zelden. Enkel wanneer een les zeer slecht is gegaan probeer ik wel even te noteren wat er slecht is gegaan voor mezelf en hoe ik dit zou kunnen voorkomen moest dit nogmaals voorvallen.

Maar wanneer lessen matig of goed gaan reflecteer ik eerder onbewust in mijn hoofd, zonder meer.
Vaak is een MUZO-les ook een zeer drukke les waarin je als leerkracht veel moet doen en moet aan denken. Het is een hele organisatie om alles tijdig klaar te zetten en alle leerlingen bezig te houden waardoor je niet meer op alles kan letten wat er in de klas gebeurt.
Dit uit zich ook op de reflectie achteraf. Zeer vaak ervaar ik MUZO-lessen als zeer drukke lessen omdat de leerlingen ook druk bezig zijn en wel vragen hebben. Het vraagt heel wat voorbereiding. (afhankelijk van het onderwerp en de activiteit uiteraard)

Kortom, wanneer ik reflecteer is het zeer oppervlakkig en kort. Ik denk ook dat ik niet kritisch genoeg reflecteer aangezien het niet echt diepgaand is. Ook evalueer ik niet echt in genuanceerde taal.
Hoe ik hier aan kan werken? Dit kan volgens mij het best door hier na elke MUZO-les (en ook andere lessen) eventjes de tijd te nemen om te noteren hoe de les precies is verlopen. Dit hoeft dan volgens mij niet in volle zinnen te zijn. Maar eerder in kernwoorden. Zodat ik toch een kritische kijk heb op mijn les. Wanneer ik dit dan heb, zou ik eventueel een oplossing/evaluatie kunnen noteren die het probleem van mijn les zou kunnen aanpakken wanneer dit zich nogmaals zou voordoen.

De leefwereld van kinderen op een muzische wijze benaderen.
=> Dit doel heb ik aangeduid omdat ik hier deels moeilijkheden met heb. Bij oudere leerlingen van het 3e tot het 6e leerjaar heb ik met dit doel veel minder moeite. Bij de allerjongsten, de leerlingen van de eerste graad ligt dit helemaal anders.
Ik weet niet altijd even goed hoe de leefwereld is bij deze jonge kinderen. Zeker niet wanneer ik in het begin van het eerste leerjaar de stage moest starten. Dit was een factor die bij mij zeer onbekend was en waarvoor ik best wal wat schrik had. Ik wist dat ik hiermee veel moeite zou hebben om in de leefwereld 'in te dringen' van de kinderen.
Naarmate dat de stage vorderde lukte dit me wel beter en beter en begon ik stilletjes aan een idee te krijgen van de leefwereld van de kinderen. Daarom begon ik ook mijn lessen hier beetje bij beetje op aan te passen om ze toch wat meer kindvriendelijk en aangenamer te maken voor hen.
Dus op deze manier heb ik toch ondervonden dat ik het wel kan, het is gewoon een kwestie van tijd en de kinderen beetje bij beetje beter leren kennen. Zo heb ik het doel toch deels proberen bereiken. Ik ben er zeker van dat wanneer ik meer stagetijd had in het 1e leerjaar het nog veel beter had gelukt!

In de leerjaren waar de leerlingen een stuk ouder zijn kan ik me veel makkelijker inleven. Daar gaat het allemaal wat minder kinds aan toe en zijn de leerlingen al een stuk ouder. Hier vind ik het persoonlijk makkelijker om in de leefwereld van het kind te kruipen. Het verschil tussen deze 2 vind ik toch zeer groot.
Hoe ik hier aan moet werken? De enige manier om hier aan te werken is volgens mij: ervaring opdoen.
Wanneer ik later tewerkgesteld zou worden in een eerste graad lijkt de oplossing me voornamelijk geduld, ervaring opdoen en exploreren en innoveren.
Het is aan mij als leerkracht om dan de manier te zoeken om me in te leven bij de kinderen. Dit zal naar mijn mening ook beter gaan wanneer je de kinderen goed begint te kennen en er een tijdje les aan geeft. Zo kan je inspelen op de interesses.